Een protestants gezin uit Drenthe verhuist in het midden van de jaren vijftig van de vorige eeuw naar Zuid-Limburg waar het Rijke Roomse Leven zijn laatste bloeiperiode doormaakt. De man, werkloos geworden in de Drentse veenkoloniën, gaat in de mijn werken en probeert zich te schikken en aan te passen.
Zijn vrouw daarentegen voelt zich steeds meer slachtoffer van een cultuur die gedomineerd wordt door de macht van de kerk en de mijnen. Zij komt in verzet, maar krijgt haar man niet mee en vereenzaamt. Hun relatie komt onder druk. Kunnen ze een breuk voorkomen?

Stoffig Licht belicht een aspect van het Limburgs mijnverleden dat nauwelijks beschreven is: het wel en wee van de mijnwerkers uit de noordoostelijke provincies van ons land die door intensieve wervingscampagnes gelokt werden om in stoffige mijngangen nieuw licht op hun toekomst te werpen.
Hoewel een verhaal over migratie in eigen land, verwijst Stoffig Licht ondubbelzinnig naar de huidige migranten wereldwijd. Zo ontstaat een gespiegeld tijdsbeeld met thema's als hoop, aanpassing, vervreemding en teloorgang. Thema's die helaas nog steeds actueel zijn omdat miljoenen mensen ermee te maken hebben.

Maar behalve een tijdsdocument is het boek vooral een aangrijpend relaas van twee mensen die een hoge prijs moeten betalen voor hun zoektocht naar geluk.

ISBN 9789075771053

Prijs: € 19,95
Te bestellen via de boekhandel, online of via info@uitgeverijgendarme.nl

 

In dit boek geeft Thei Berkers, de stichter van het vakwerkoord Nonke Buusjke te Schinveld, zijn visie op de moderne maatschappij. Voor hem is het duidelijk: als de mens niet terugkeert op zijn schreden, gaat zijn geluk ten onder aan de welvaartmaatschappij.

Tegelijk met deze paradox laat hij zien hoe het ánders kan. Hij stelt ons als voorbeeld het leefpatroon van het Nonke Buusjke dat voor een groot deel terug grijpt op het leven van vóór de industriële revolutie. Daarbij gaat het hem vooral om de kern van die leefwijze: mensen leven in harmonie met de natuur, doen werk dat vreugde verschaft en beschouwen het materiële nog niet als hoofddoel van hun bestaan.

Het boek begint met het gedicht ‘Vooruitgang’ en eindigt met het gedicht ‘Hoop’. Tussen deze idealen van de volwassene en het kind ligt een wereld van verschil. Het is de wereld van het Nonke Buusjke, die pijnlijke vraagtekens plaatst bij de welvaart van de moderne mens.

ISBN 90 75771 01 0

Dichtbij Voorbij is de debuutbundel van Gerda Arbouw. Zij schreef deze gedichten van 1996 tot en met 1998.

Haar liefde voor het lezen (vooral de klassieke Russische litteratuur) gaan samen met een grote belangstelling voor muziek (zij speelt piano en dwarsfluit), architectuur en beeldende kunst. Stromingen als Das Bauhaus en Jugendstil inspireren haar sterk.
Hoewel Gerda Arbouw al vanaf haar jeugd gedichten schrijft, heeft zij niet eerder gepubliceerd. Na de dood van haar vader als gevolg van een verkeersongeval, voelde zij behoefte om haar gedichten met anderen te delen.

(Uitverkocht)


Het dorpje Schinveld was begin vorige eeuw een gesloten gemeenschap. 'De wereld was er met kranten dichtgeplakt'. Aangetrokken door de mijnindustrie van Zuid-Limburg streken er vreemdelingen neer uit Oost-Europa. Polen vooral. Zij brachten hun eigen geschiedenis mee van armoe, onderdrukking en zoektochten naar werk door West-Europa.
Eindelijk tot rust gekomen in Schinveld, schreef Maria Luczak haar herinneringen op aan haar jeugd in Polen. Haar kleinzoon Stephan vertaalde haar aantekeningen in het Nederlands. Maria's menselijke beschrijving van de sociale wantoestanden in haar vaderland maakte de schrijver in Stephan wakker. Hij besloot het verhaal van zijn oma voort te zetten.

Schrijvend over zijn ouders vloeit de geschiedenis van de familie Wojtkowiak geleidelijk over in die van Schinveld. Kritisch maar nooit veroordelend geeft hij een indringend beeld van het leven in een Limburgs dorp in de eerste helft van de vorige eeuw. Dat beeld is niet opgebouwd uit feiten en jaartallen, maar uit de gedachten en gevoelens van een jongen van Poolse afkomst. Die weet dat hij anders is, maar het toch moet doen met het dorp waarin hij is geboren.

'Je moet weten hoe haas hupt' is een eerlijk en moedig boek. De schrijver legt niet alleen de recente geschiedenis bloot van een samenleving waar hij nog midden in staat, maar beschrijft ook openhartig zijn eigen ontwikkeling van kleuter tot puber. Met op de achtergrond die altijd hoorbare grondtoon van zijn Poolse, of misschien beter: kosmopolitische bewustzijn.

'Je moet weten hoe haas hupt' is een boek waarin vooral inwoners van Schinveld èn immigranten in Limburg zich zullen herkennen. Daarnaast belicht het een facet dat tot dusver in de regionale geschiedschrijving nauwelijks aan bod kwam: de rol van de Oost-Europese gastarbeiders in de Zuid-Limburgse mijnindustrie.

ISBN 90 75771 04 5  Prijs: € 22,50
Nog enkele exemplaren voorradig. Te bestellen via info@uitgeverijgendarme.nl

"Wae Sjilvend kint, zieentaal bemint,
Dae is in 't laeve erg verwind."

Deze versregels van een door mij gecomponeerd dialektlied geven eigenlijk een verklaring waarom ik begonnen ben een woordenboek samen te stellen van de woorden uit mijn moedertaal, 't Sjilves Plat. Want wie zijn dorp en zijn dialekt bemint, die wil dat dialekt ook laten voortbestaan. En dat kan alleen door de taal op schrift te stellen en er zo meer bekendheid aan te geven.

Een andere reden is, dat mij bleek dat Schinveldenaren behoefte hebben of beginnen te krijgen om hun dialekt te kunnen schrijven of iets in de eigen taal aan anderen mede te delen, maar niet goed weten hoe dat moet. Want in het dialekt spreek je en schrijf je toch anders dan in het Nederlands. Ook bij de Lokale Omroep kwam men steeds meer opdrachten tegen waarvoor dialekt vereist werd.

Een goede en voor iedereen herkenbare schrijfwijze is belangrijk voor het snel kunnen lezen van de tekst. Maar dan moet wel gekozen worden voor een zoveel mogelijk uniforme spelling. Het dialekt dient te worden geschreven, zoals het uitgesproken wordt. En daarbij moeten afspraken gemaakt worden, hoe bepaalde lange klinkers, die anders uitgesproken worden dan in het Nederlands, ook anders geschreven worden om vergissingen te voorkomen. Voor het schrijven van teksten of gedichten in het dialekt is een woordenboek een goed hulpmiddel om de juiste woorden te vinden. Natuurlijk ben ik niet de eerste, die in öns dialekt schrijft. Ik heb dan ook dankbaar gebruik gemaakt van woorden en teksten, die dorpsgenoten in het verleden al geschreven of verzameld hebben of van andere boeken in dialekt, die mij ter inzage werden aangeboden.  (Uitverkocht)

Mientje Wigman-Verhooren (1932) is geboren en getogen in  Schinveld. Haar ouderlijk huis in de Heidestraat staat er nog steeds.  Met een fotografisch geheugen herinnert zij zich de gebeurtenissen,  de mensen en de alledaagse dingen uit haar jeugd.  'Als ik een foto zie van mijn ouderlijk huis, ruik ik weer de geur van  de witgekalkte muren terwijl de zon erop schijnt'. 

Uit plezier voor het schrijven begon Mientje haar herinneringen in  gedichten vast te leggen. De dorpse sfeer van toen, de schoonheid  van de natuur en de eenvoud van het leven vindt ze hier en daar nog  terug in het Schinveld van deze tijd.  Ook daarover schrijft zij. In haar 'moedertaal', het Sjilvends dialect.  Ze schrijft die taal zoals ze 'm hoort, niet gebonden aan achteraf  geformuleerde en soms kunstmatig aandoende spellingregels.  Ze kent nog veel oude woorden, bijna uitgestorven omdat ze  verwijzen naar dingen die soms al niet meer bestaan. 
Weemoed en verlangen, het leven nemen zoals het is, soms een  waarschuwend woord, maar ook genieten van de natuur en de  vrolijke stemming van carnaval: gieër komt 't allemoal tège als gieër  mit Mientje Verhooren 'kruts en kweer doeër Sjilvend' goat.  

(Uitverkocht) 

ISBN 90-75771-03-7 

Voor wie zorgeloos liefheeft, staat de tijd onaangeroerd.
Wordt het leven uitgedaagd, slaat hij op hol
als een opgejaagd dier.
Gelukkig kan taal verbinden en verzoenen.
Daarvan getuigen de gedichten in deze bundel.
Zij loven de liefde die geen einde weet.
En troosten de treurnis die tot
stervens toe vecht.
Ze zijn Marjo.

ISBN 978 90 75771 00 8

Prijs: € 15,00
Te bestellen via info@uitgeverijgendarme.nl

Home

Achtergrond-
informatie

Boek en film

Recensies

Contact en
bestellen

Boekuitgaven

 

Stoffig Licht